DAGBOEK BLOMBARDEMENT

woensdag 22 oktober 2008: Pitch!

Ik word om 11.40 uur bij het Fonds BKVB verwacht om Een Nieuw Plan live toe te lichten. Er is een half uur voor uitgetrokken. Duizend kunstenaars hebben zich aangemeld om via deze snelle weg een plan in te dienen, ik hoor bij de eerste groep die zich aandiende. Er is een maand voor ingepland om de eerste tweehonderd aanvragers weg te werken. Hoe dat met die overige achthonderd aanvragen moet, weet niemand.

Omdat het Fonds twintig jaar bestaat, deed men een oproep om zich aan te melden: ‘Droomplan? Bijzonder Project? Goed idee?’ Men trok er twintig dagen voor uit: ‘Presenteer LIVE je plannen aan een speiale commissie. Geen formulieren, uitslag na 20 uur bekend.’ Vorige maand nog gaf ik een reeds toegezegde beurs om Duizenddichters te realiseren terug, Duizenddichters, dat voor de derde keer sneefde, deze keer voornamelijk omdat Festival Weerwoord, met wie ik dacht een stevige partner te hebben gevonden, er maar mondjesmaat in slaagt de benodigde subsidies binnen te slepen, en met een dergelijk omvangrijk & ingewikkeld evenement heb je nu eenmaal Zekerheden nodig, een lange voorbereidingstijd – en misschien is het momentum voor dat idee voorbij. Ik bedacht Duizenddichters al in 2003, in de nasleep en als pervertering van de Fortuyneske revolte in de politiek, het leek me aardig om de stem des volks ook eens positief laten klinken. En ook wel als tegenhanger van de eenzame uitvaart: massaliteit versus anonimiteit, zoiets. Enfin, zand erover.

Er moest dusch een nieuw plan komen. Wat is een Starik zonder wild plan? Ook dit project bedacht ik al eerder, toen ik een paar jaar geleden voor een andere opdracht met Tanja Karreman, in haar toenmalige rol van adviseur van het Amsterdams Fonds voor de kunst, door Noord-Holland reed, en we op de bollenvelden enorme hopen tulpenblaadjes zagen liggen. Dat wordt allemaal weggegooid, wist Karreman, het gaat de kwekers om de bollen, niet om de bloemen. ‘Daar zou je eens kunst mee moeten maken.’ Bij de uitnodiging van het Fonds schoot het me meteen weer te binnen. Ja, dat was een kans.

‘Over niet al te lange tijd wordt de abdicatie van koningin Beatrix verwacht. De geruchtenmachines gokken op 31 januari 2009, maar ook 30 april 2010 en zelfs 2012 worden vaak genoemd. Mijn idee is nu dit afscheid gepaard te doen gaan aan een (virtueel) afscheidsgeschenk van de Amsterdamse bevolking aan het Koningshuis.

Het afscheidsgeschenk aan Beatrix zal bestaan uit een ‘blombardement’, precies tijdens de zwaaiscène op het balkon. Met een blombardement bedoel ik wat ook wel ‘flowerrain’ wordt genoemd: een helikopter werpt een enorme lading bloemen af boven de gewenste lokatie: er bestaat een bedrijfje dat hier ervaring mee heeft. Logistiek is het plan eenvoudig te realiseren. In de praktijk staan er wel een paar wetten in de weg. Maar als het lukt maakt Amsterdam een spectaculair gebaar en ‘verzoent zich’ op ironische wijze, zonder haar geschiedenis te loochenen, met het Koningshuis.’

Dat is, kort samengevat, Het Nieuwe Plan.
Het gesprek met de commissie komt wat moeizaam op gang, maar na de koude start hervind ik mijn enthousiasme. Ik hoor twee bezwaren langskomen: een geschenk van de bevolking moet je niet met overheidsgeld betalen (maar ik vraag niet om geld voor het geschenk zelf, ik vraag alleen geld om tijd te kopen om het mogelijk te maken) en nog iets mopperigs, wat ik alweer vergeten ben, en waar de overige commissieleden zich evenmin erg druk over lijken te maken. Of het plan ook geslaagd is als het uiteindelijk niet lukt om toestemming te krijgen en het blombardement niet zal plaatsvinden? Ja, het plan is ook gelukt als de bevolking zich erover uitspreekt, ervan op de hoogte is. In de gang word ik gefilmd, door een medewerker van het Fonds, om te vertellen wat ik ervan vond, zomaar op een ochtend even binnenlopen om een half uur later te vertrekken met een smak geld of zonder. Ik schiet door in de hoogste versnelling, opgewarmd door de commissie, en leg mijn plan nog maar eens uit. Zoals dat nog duizend keer het geval gaat zijn, de komende jaren. Zoals ik dat de afgelopen jaren jaren duizend keer gedaan heb met duizenddichters en vooral met de eenzame uitvaart.

Ik vertrek met een tevreden gevoel: het is in ieder geval gelukt het plan duidelijk te ontvouwen. Morgen de uitslag. Door naar Nijmegen om op te treden bij het festival Onbederf’lijk Vers. Ontmoet daar onder andere Frank Tazelaar, directeur van het Wintertuin festival, die William weer kent, de man van Blossum Flowerrain, met wie ik zal samenwerken als Het Plan daadwerkelijk van de grond komt. En de jonge dichter Maarten Inghels, uit Antwerpen, die mij contacteerde over de mogelijkheid om de eenzame uitvaart aldaar op te starten. Per mail reageerde ik wat voorzichtig. We willen geen geklungel aan het graf. Als ik hem heb zien optreden, zijn gedichten heb gehoord, ben ik volledig om. Goed spul. Het verschijnt volgende week in de Sandwich-reeks. ‘Het zal de laatste keer zijn dat ik met een bundel losse blaadjes voor u sta. Een volgende keer kan ik u uit een echt boek voorlezen,’ merkt de dichter op. Intelligente jongen, zeer zelfbewust, pas twintig jaar, wonderlijk.

donderdag 23 oktober: Yes geld!

Als ik ’s middags uit Nijmegen terugkom, open ik nieuwsgierig mijn mailbox: het Fonds heeft beloofd binnen 24 uur de uitslag te geven en ja, het is gelukt. ‘Yes geld!’ Ik mail de paar mensen die van Het Plan weten. Over een paar dagen kan ik de officiële brief verwachten met het precieze bedrag. Ik bel met het Amsterdams Fonds voor de kunst om het plan daar aan te kondigen. Opdat men daar niet zelf met een ander plan komt. Voorlopig hoef ik daar geen geld van te verwachten: zolang de abdicatie niet is aangekondigd is het onzeker hoe lang het nog zal duren, en het AFK vindt dat ieder plan twaalf maanden na akkoord moet zijn afgesloten. Dit kan nog jaren duren.

maandag 27 oktober: Antwerpen!

Vrijdag naar Antwerpen. Ik bespreek de nieuwe ontwikkelingen met mijn lief. De treinreis duurt lang genoeg. Eerste punt van zorg: er moet een stichting komen. ‘Stichting Amsterdams Koninklijk Geschenk.’ Met een Bestuur. Een gironummer.

Maar nog belangrijker: wie neemt er zitting in het comité van aanbeveling? We gooien wat met zware namen. We vinden een ideale combinatie uit, die ik hier nog niet zal noemen, om verwarring te voorkomen. Laat ik dit zeggen: deze combinatie van namen belichaamt op perfecte wijze de maatschappelijke betekenis van het plan: linkse geschiedenis, conceptuele kunst, rechtse politiek. Dat wordt brieven schrijven. En googelen. Bij terugkeer, maandag, wordt de uitnodigingsbrief geschreven, worden de adressen achterhaald en maak ik een loopje naar de brievenbus.

Dan het bestuur. Dezelfde brief gaat, met lichte aanpassingen, uit naar de drie ideale kandidaten voor het bestuur van de Stichting Amsterdams Koninklijk Geschenk: een belastingman, in de rol van penningmeester, Tineke Reijnders, kunsthistorica, die onmiddellijk enthousiast toezegt. ‘Ik heb mezelf beloofd er geen Bestuur meer bij te nemen, maar dit plan is zo geweldig, dat ik mijn nieuwverworven principes er graag voor opzij zet.’ Ze stelt voor om schoolkinderen Afrikaantjes te laten kweken, speciaal voor de Koningin. Lieke Timmermans, marketing-genie, bedacht al dat je in bijvoorbeeld bejaardenhuizen persoonlijk een bloem kunt laten doneren, met een boodschap eraan, voor de vertrekkende vorstin, of haar opvolger, onze Willem IV. Ook de minimaal vereiste derde naam wordt uitgezet.

In De Wereld Draait Door is die maandagavond mevrouw van Loon-Labouchère te gast, iets met Museum van Loon, en tevens ‘Gootmeesteres van onze Vorstin,’ waar ze in het programma niet over wenst te praten. Uit het gesprek wordt duidelijk dat ze e
en appartement naast het Museum bewoont. Het adres van het Museum is eenvoudig te achterhalen. Een half uur later ligt er een brief klaar aan mevrouw van Loon, met het verzoek de Koningin te informeren en mij te laten weten hoe ze tegenover mijn Plan staat. Op sommige dagen klopt alles.

‘Het Blombardement levert een moment, een spectaculaire belevenis op, een sociale sculptuur, en tenslotte een beeld dat de wereld overgaat, de geschiedenis ophaalt, illustreert, maar niet repeteert. Misschien verandert het de loop van de rivier een beetje.’

Goed. Ik heb mij dusch voorgenomen om regelmatig een dagboek bij te houden, met betrekking tot de vorderingen van het project Blombardement, en dit was nummer 1.
Ik houd u op de hoogte.

+