(Haags stadsdichter) met Henk van Zuiden (coördinator Den Haag Poule des Doods) als gepubliceerd op www.subliterair.org
http://www.subliterair.org/index.php?id=7&tx;_mininews_pi1[showUid]=608&cHash;=7f9f89efef
HENK VAN ZUIDEN OVER EENZAME UITVAARTEN
Op donderdag 14 juni werden op het Haagse Stadhuis de contracten getekend voor de Haagse eenzame uitvaarten. Dichter en ´bloemlezer des Vaderlands´ Henk van Zuiden gaat de Haagse eenzame uitvaarten coördineren. Bijna in alle grote steden in Nederland bestond deze dienst al voor mensen die sterven zonder verwanten. Ook in Den Haag waren er al eerder initiatieven om tot eenzame uitvaarten te komen. Het kwam echter in een stroomversnelling toen wethouder Klijnsma begin dit jaar op Winternachten sprak met de Amsterdamse coördinator F. Starik. Met de expertise die hij in Amsterdam heeft opgedaan, heeft hij i.s.m. de Gemeente de Eenzame uitvaarten in Den Haag opgezet. Hieronder volgt een interview met Henk van Zuiden:
Vanaf 14 juni is ook in Den Haag een Dienst Eenzame Uitvaarten, daarvoor ben jij aangesteld als coördinator. Hoe is dat zo gekomen?
Die vraag zou je beter aan dichter F. Starik (www.starik.nl) de coördinator van de Amsterdamse Eenzame Uitvaart kunnen stellen. Vorig jaar is hij op een Haags literair festival door stadhuismensen benaderd. Via hem is het dus allemaal in Den Haag begonnen. Uiteindelijk heeft hij mij uitgenodigd om in Den Haag de coördinator van de Eenzame Uitvaart (www.eenzameuitvaart.nl) te worden.
Ik neem aan dat je het niet alleen gaat doen en dat er een Haagse dichterspoule komt. Is dat een vaste groep en zo ja wie zijn deze dichters?
Ehhh… alleen doen? Nee, dan zou ik geen coördinator geworden zijn. Er is inderdaad een Poule des Doods samengesteld: Gilles Boeuf, Bart Chabot, Kees ’t Hart, Ruth van Rossum en Pem Sluijter. Stuk voor stuk dichters met een stabiele kwaliteit. In hun werk vond ik affiniteit met het onderwerp en, wat voor mij ook niet onbelangrijk is: ze hebben een eigen sterke vorm van schrijven, een zogenoemd eigen ‘handschrift’. Ze verschillen onderling van dichtvormen, kortom er is geen eenzijdige poëziestroom.
Wat de namen betreft. Wanneer ik het lijstje zo zie dan ontbreken er nogal een paar namen: Maurice Buehler, Cor Gout, Diann van Faassen, Erwin Vogelezang, beide Stadsdichters. En staan er ook een paar verrassende namen op Ruth van Rossum, Gilles Boeuf, Pem Sluijter. Hoe heeft die selectie plaatsgevonden?
Met mijn antwoord op de tweede vraag is deze vraag al grotendeels beantwoord. Het heeft geen zin om de Poule nog groter te maken. Het aantal dichters is ongeveer gelijk aan het aantal Eenzame uitvaarten in Den Haag. In theorie komt het er nu op neer dat elke dichter een of twee keer per jaar wordt gevraagd een speciaal gedicht te schrijven en voor te lezen bij de uitvaart. Ik denk vooral dat ik de coördinator geworden ben vanwege mijn jarenlange ervaring als bloemlezer, het lijkt me daarom dat Stichting de Eenzame Uitvaart mij de selectie toevertrouwde. Gilles Boeuf en Ruth van Rossum ontvingen lovende kritieken op hun debuutbundel. Met deze twee dichters zit ik voorlopig aan het maximum van debutanten voor de Poule. Onterecht blijft Pem Sluijter met haar beide prachtbundels te veel en te vaak buiten het Haagse ‘literaire’ gebeuren. Bart Chabot en Kees ’t Hart zijn, mag ik aannemen, landelijk zó bekend, dat ik beide heren niet hoef toe te lichten.
Wat maakt een dichter tot een geschikte kandidaat om gedichten te schrijven voor een eenzame uitvaart?
Affiniteit en kwaliteit.
Wat is de rol van Starik (de initiatiefnemer en coördinator van de Amsterdamse eenzame uitvaarten) in het totstandkomen van de eenzame uitvaarten in Den Haag? Er wordt op zijn site gesproken over de stichting, is er een nationale organisatie aan het ontstaan, die het opzetten van deze dienst in heel Nederland begeleidt?
De gemeente Den Haag heeft de stichting gevraagd dit proces te begeleiden en de administratieve uitvoering op zich te nemen. Of die stichting nog meer wil gaan doen en of er een nationale organisatie ontstaat, dat zijn vragen voor de heer Starik.
Hoe gaat de Eenzame Uitvaart eruit zien in Den Haag?
Voortaan zal een overledene die geen nabestaanden heeft, of niet op redelijk korte termijn te vinden zijn, niet meer stilletjes begraven of gecremeerd worden. Met een voor hem of haar geschreven gedicht wordt een bijzonder saluut gebracht. Hoe dit verloopt, is hier http://www.eenzameuitvaart.nl uitvoerig te lezen.
Wat is volgens jou de toegevoegde waarde van de dichter bij een eenzame uitvaart? Voor wie is het bedoeld?
Toegevoegde waarde, zo zou ik het niet noemen. Het heeft voor mij in de eerste plaats te maken met onze beschaving. Zo stil, zonder een laatste aandacht voor iemand, is een bitter einde. Elk mens die gestorven is, hoe kort of lang hij ook geleefd heeft, daar moet even stil bij worden gestaan. Niet alleen stil, ook vanaf nu met een gedicht als vaarwel. Het kan iemand zijn die totaal vereenzaamd is, geen familie, vrienden en/of familie heeft, of heel ver weg en wellicht niet geïnteresseerd. Ook kan het een persoon zijn die hier illegaal verbleef of een doodgeboren baby.
Hoe ga je om met mediabelangstelling/aanwezigheid bij Eenzame Uitvaarten?
Het is volstrekt níet de bedoeling dat er een camera of microfoon aanwezig is bij een Eenzame uitvaart. De plek en tijdstip worden geheim gehouden. In een uitzonderingsgeval, en dan moet het van de gemeente uitgaan, mag er wel een opname gemaakt worden. Dat gaat dan altijd via de stichting De Eenzame Uitvaart. Ik als coördinator en de dichter van dienst hebben daar niets over te zeggen. Wel komt een gedicht na afloop op de site van De Eenzame Uitvaart te staan, al dan niet met een klein verslag over de uitvaart. Om meerdere redenen nooit met de echte naam er bij.
Tot slot wens ik je natuurlijk veel succes met het uitvoeren van je taak.
Dankjewel.
De vraag die Henk van Zuiden doorschoof naar F. Starik heb ik aan de persoon in kwestie gesteld: Is de betrokkenheid met Den Haag een uitzondering? Of is er met dé Stichting een soort landelijke organisatie/coördinatie van de eenzame uitvaarten aan het ontstaan?
Ja, Den Haag is in zoverre een uitzondering dat het de eerste stad is die de Stichting nadrukkelijk om medewerking heeft gevraagd bij het opzetten van een plaatselijke Poule des Doods; nee, dat is geen uitzondering: de stichting heeft uitdrukkelijk in de statuten staan dat gestreefd wordt naar ‘landelijke dekking’, dat er in gansch het land uiteindelijk niemand meer onbeweend het graf in gaat. Rien Vroegindeweij onderzoekt nu met Daniël Dee de mogelijkheden om in Rotterdam tot een vergelijkbare opzet te komen.
© Harry Zevenbergen voor SUB-literair, Den Haag, 20 juni 2007
+